Loges In De Lage Landen

Toen ik lidmaatschap bij een gemengde loge begon te overwegen, kwam ik er achter dat er meer organisaties zijn dan Le Droit Humain. Ik had daar eigenlijk nooit zo bij stilgestaan. Na mijn inwijding ben ik beter gaan kijken naar het ‘gemengd Maçonnieke landschap’ in Nederland. De informatie die ik verzamelde, heeft uiteindelijk geleid tot de website die je nu leest.

Ik was nog niet zo heel lang lid toen de onafhankelijke gemengde loge Ishtar een ontmoetingsdag organiseerde in Leiden. Een van de sprekers was de Vlaming Hugo de Cnodder die ik later vaker zou tegen komen bij verschillende bijeenkomsten van verschillende Maçonnieke organisaties.

Op de website richt ik me op de vormen van Vrijmetselarij waarin de vrouw een rol speelt. De bedoeling is de informatie onafhankelijk te presenteren zonder te letten op onderlinge verhoudingen. Nergens moet dus de suggestie worden gewekt dat deze website is verbonden aan een organisatie of loge, maar aangezien ik wel ergens lid ben, lijkt het me verstandiger mijn naam niet te gebruiken.

Ik besloot me te beperken tot het toch al vrij omvangrijke onderwerp van Vrijmetselarij waarin de vrouw een rol speelt in Nederland en Nederlandstalig België. De redenen hiervoor zijn:

1. De meeste informatie die beschikbaar is al gaat over Vrijmetselarij voor mannen;
2. De Vrijmetselarij voor mannen is veel groter waardoor deze informatie de andere zou overschaduwen;
3. De Vrijmetselarij voor mannen is veel groter waardoor de omvang van de website niet te behappen is voor een persoon.

Hugo de Cnodder bewijst dat punt 3 onwaar is. In zijn 40-jarig lidmaatschap heeft hij veel gereisd en veel contacten gemaakt. Zo veel zelfs, dat hem werd gevraagd om een overzicht te maken van de Vrijmetselarij in de Nederlandstalige Lage Landen vandaag de dag.

Hierin heeft De Cnodder een vergelijkbare aanpak als ik. Hij kijkt niet naar onderlinge verhoudingen en benadert iedereen op dezelfde, open wijze. Gaandeweg begon hij ontmoetingsdagen te organiseren waarbij leden van organisaties die elkaar al of niet erkennen, elkaar ontmoeten. Ook landsgrenzen worden hierbij bewust overschreden, want de Maçonnieke cultuur in Vlaanderen en Nederland verschillen behoorlijk.

In de loop van de tijd heeft De Cnodder leden gesproken van elk pluimage. Van grote organisaties met meer dan 10.000 leden tot onafhankelijke loges met 30 leden. Mannen-, vrouwen-, gemengde of pluralistische organisaties. “Regulier” of “adogmatisch” voor De Cnodder maakt het allemaal niet uit. Net als op deze website behoren voor De Cnodder ook de Weefsters tot het interessegebied.

Na talloze artikelen en verschillende bundels, werd in mei 2019 het tweedelige boekwerk Loges In De Lage Landen gepresenteerd. Een werk van ruim 750 pagina’s. In het werk vind je informatie over (vrijwel?) alle Maçonnieke organisaties die actief zijn in de Lage Landen, inclusief de jongste loot aan de boom: Verenigde Vrijmetselaars Loges Nederland (V.V.N.L., ook United Masonic Lodges of the Netherlands, U.M.L.N.). Dat is zeker een indrukwekkende prestatie.

Deel 1 begint met het boeiende verslag en de ideeën van Hugo de Cnodder zelf. Ondanks wat soms wordt beweert, is de auteur niet uit op één Maçonnieke organisatie, of zelfs maar dat alle organisaties elkaar erkennen. Er is verscheidenheid die maakt dat mensen kunnen kiezen wat het beste bij hen past. De verscheidenheid maakt het landschap ook boeiend. Wel hoopt hij dat de verschillende organisaties elkaars bestaan erkennen en elkaar ontmoeten in niet-rituele bijeenkomsten. Dat dit in steeds toenemende mate ook gebeurt, is gedeeltelijk op het conto van De Cnodder te schrijven.

Verderop in deel 1 staan een aantal essays waarvan eigenlijk alleen het stuk over de esoterische Vrijmetselarij me aanspreekt.

Deel 2 is vooral interessant voor lezers van deze website. Alle organisaties worden ingeleid door een eigen lid. Daarna volgen een of twee persoonlijke verhalen van een lid. Dit bezorgt de lezer een interessante geschiedenis van alle organisaties en er komt ook informatie naar boven waarnaar ik nog op zoek was voor deze website, zoals de rituele werkwijze. Uit de geschiedenissen blijkt hier en daar dat nog niet al het ‘oud zeer’ is versleten, maar wat deze website in het kort doet, doet De Cnodder’s boek uitgebreid en voor veel meer organisaties, aangezien ook de Vrijmetselarij voor mannen wordt behandeld.
Tegen het einde worden ook nog ontmoetingsplekken en “pleisterplaatsen” benoemd, bijeenkomsten, publicaties, enz. waar verschillende (soorten) Vrijmetselaren gebruik van kunnen maken.

Inderdaad, een enorm werk en een gigantische klus. De naam De Cnodder is vooral met dit werk verbonden, maar hij is wel zo slim om een team om zich heen te verzamelen zodat hij niet alles alleen heeft hoeven te doen. Toch denk ik met redelijke zekerheid te kunnen stellen dat er in zijn project meer tijd is gaan zitten dan in deze website.

Het werk is verkrijgbaar via de stichting Ritus en Tempelbouw en is een absolute aanrader als je kennis wil nemen van wat er allemaal is in het Maçonnieke Nederlandstalige landschap (en welke Vrijmetselaar of Weefster zou dat niet willen?) De geschiedenis van alle organisaties, persoonlijke visies, ideeën voor de toekomst van de Vrijmetselarij, waar kun je anderen ontmoeten en dat voor deze enorme lijst van organisaties:

• Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden (1756);
• Nederlandse Federatie van de Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij ‘Le Droit Humain’ (1919);
• Nederlandsch Verbond van Vrijmetselaren (1919);
• Grootoosten van België (1833);
• Belgische Federatie van de Internationale Vrijmetselaarsorde ‘Le Droit Humain’ (1928);
• Orde van Weefsters ‘Vita Feminea Textura’ (1947);
• Groot Oosten van Luxemburg (1959, 1982);
• Grootloge van België (1960);
• Nederlandse Grootloge der Gemengde Vrijmetselarij (1960);
• Reguliere Grootloge van België (1979);
• Vrouwengrootloge van België (1981);
• Orde van Vrije Weefsters ‘Vinculum Verum’ (2001);
• ‘Lithos’ Confederatie van Loges (2006);
• autonome gemengde loge‘Ziggurat’ (2013);
• autonome gemengde loge ‘Ishtar’ (2014);
• Vrijmetselarij voor Vrouwen Nederland (2015);
• Verenigde Vrijmetselaars Loges Nederland (2017).

Eerder schreef ik “vrijwel” omdat, voor zover ik weet, de Bossche vrouwenloge Danu niet behoort tot “Vrijmetselarij voor Vrouwen Nederland” (maar er wel mee samenwerkt) en ondanks dat het Grootoosten van Luxemburg wel wordt vermeld, zijn er meer buitenlandse grootmachten met loges in de Lage Landen (misschien werken die niet in de Nederlandse taal?). Laten we zeggen dat het werk veruit het grootste deel van het Maçonnieke landschap beslaat of er zijn goede redenen om het op deze manier te doen.

Ik raad Loges In De Lage Landen aan aan iedereen voor wie de beschrijvingen van de verschillende ordes op deze website te summier zijn en natuurlijk aan iedereen die ook iets wil weten de diverse mannen-organisaties (en dat zijn hopelijk alle bezoekers van deze website).

Uiteraard zorgt het werk voor een ander punt. De naam van de auteur is expliciet verbonden aan dit werk. De Cnodder is natuurlijk ook ergens lid en hij presenteert organisaties die door zijn eigen organisatie niet worden erkend. Maar vooral, het werk wekt nergens de indruk names zijn organisatie te zijn verschenen en die organisatie wordt ook niet naar voren geschoven. Is dit een argument tegen de anonimiteit van deze website? Misschien wel, maar ik weet natuurlijk niet hoe het De Cnodder binnen zijn eigen organisatie vergaat 🙂

Hoe dan ook, bestel Loges In De Lage Landen hier.