International Order Far Eastern Freemasonry

Ik moest iets hebben in mijn bibliotheek en daarvoor moest een boek aan de kant dat ik jaren geleden ooit kocht als afgeschreven boek in de bibliotheek. Wegwijs In Religieus En Levensbeschouwelijk Nederland van E. Hoekstra en M. Ipenburg. De eerste druk is uit 1987, ik heb de tweede druk uit 1995. Het boek is tweedehands makkelijk te vinden en staat zelfs compleet online (April 2020).

Het werk is een soort van encyclopedie van levensbeschouwelijke groepen van ruim 400 pagina’s. Er staan honderden en honderden groepen in elk met een korte beschrijving. Ik sloeg het open en zag in het thematische register een apart lijstje staan onder de kop “Vrijmetselarij”:

Vrijmetselarij
Algemeen
Independent Order of Odd Fellows
International Order Far Eastern Freemasonry Triad Society The Blue Lotus
Internationale Orde der gemengde Vrijmetselarij ‘Le Droit Humain’
‘Le Droit Humain’, Internationale Orde der gemengde Vrijmetselarij
Nederlands Verbond van Vrijmetselaren
Nederlandse Grootloge der Gemengde Vrijmetselarij
Odd Fellows
Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden
Rebekkahtak der IOOF
Vita Feminea Textura

De Odd Fellows horen volgens de samenstellers tot de Vrijmetselarij, maar het is wel weer goed om te zien dat ook LDH, de N.V.V.V., de N.G.G.V. en de Weefsters worden vermeld. Maar wat is die orde met de lange, Engelse naam? Over deze orde valt te lezen op pagina 161:

International Order Far Eastern Freemasonry Triad Society The Blue Lotus (IOFEF), een vrijmetselaarsloge die openstaat voor mannen en vrouwen, in 1993 in Heerlen opgericht. De IOFEF vindt haar inspiratie in de klassieke en moderne geestesstromingen van het Verre Oosten. De Oosterse vrijmetselarij wil als een ideologische en mystieke school of orde een weg openen naar integratie van onze eigen cultuur met die van anderen. De IOFEF kent en erkent geen religieuze of politieke dogma’s.
Adres: Postbus 129, 6446 AC Brunssum.

De samenstellers van het boek waren er snel bij als deze groep, opgericht in 1993 al verschijnt in de 1995 druk van het werk. Maar van deze gemengde loge had ik nog nooit gehoord. De omschrijving klinkt nogal Theosofisch, maar wat is “Far Eastern Freemasonry”? En als deze groep “international” was, waar is zij nog meer te vinden?

Een zoekopdracht op de naam van de organisatie levert alleen de gedigitaliseerde Wegwijs op. De kans is dus groot dat in Heerlen een dappere start is gemaakt voor iets wat international zou moeten worden, maar dat nooit heeft gered.

“Triad Society” is ook wel een aparte term. Het is een vrij bekende Chinese politieke organisatie die in de 17e eeuw een staatsgreep voorbereidden. Inderdaad “Far Eastern”, maar misschien niet de associatie die bedoeld is met deze naam. De Chinese stroming werd ook wel Hung Mun, Tien Tei Wei (Heaven and Earth Society) of San Hwo Hui (Three United Society) genoemd.

De term “Far-Eastern Freemasonry” kom ik wel tegen, maar niet gebruikt door Vrijmetselaren.

De groep heeft in elk geval de krant gehaald en daar valt nog wat meer informatie uit te halen. (Klik op de afbeelding om naar een beter leesbare versie te gaan).

De afbeelding ziet er niet erg Maçonniek uit, vooral Oosters en er wordt een term gebruikt “Shan Tao”.

De eerste Oosterse vrijmetselaarsloge in ons land telt volgens de Heerlernaar vooralsnog pas drie leden.

Met drie mensen kun je ook helemaal geen loge oprichten. Laten we even verder lezen.

De naam Shan Tao is de naam waaronder de Heerlernaar bij andere logegenoten bekend is.

Ik dacht nog even dat het misschien de internationale naam van de stroming zou zijn.

Onvrede over de werkwijze van westerse vrijmetselaarsloges hebben hem doen besluiten een oosterse variant op te richten. Tao komt oorspronkelijk uit een vrijmetselaarsfamilie in Breda. “Van mijn vader hoorde ik hoe het er aan toeging. Ik zie het meer als gezelligheidsclubs. De diepgang ontbreekt in veel gevallen.”

Ik denk dat we rustig kunnen concluderen dat Shan Tao zelf geen Vrijmetselaar is. Hij wilde met zijn nieuwe beweging teruggrijpen “op de oude Chinese geheime broederschappen, of triaden. Het woord triade heeft Tao bewust vermeden om zijn loge aan te duiden. “Door al die ‘leuke’ films in het westen over criminele triaden kun je die term beter niet gebruiken.”

Uiteindelijk toch maar de term vrijmetselarij gekozen vanwege de vele verwantschappen met de westerse loges. Rituelen en symbolen nemen een grote plaats in bij de bijeenkomsten van zowel westerse als oosterse loges. De passer en winkelhaak ontbreekt ook in de oosterse loge niet.”

Het begon er sterk op te lijken dat Shan Tao zelf iets had bedacht en er de sticker “vrijmetselarij” op heeft geplakt, maar:

Al tien jaar bezoekt hij enkele keren per jaar een oosterse loge in Londen, een van de weinige Europese plaatsen met een dergelijke loge.

Zou er dan toch meer zijn dan deze zelf-opgerichte loge in Londen? Het krantenartikel geeft niet aan hoe geïnteresseerden in contact konden komen met Shan Tao en helaas is er ook niet meer informatie over de loge in Londen.

Dat is alles wat ik ‘even snel’ kan vinden. In Londen zitten zo’n beetje alle gemengde loges van het Verenigd Koninkrijk, maar deze loges zijn voor Shan Tao waarschijnlijk te “westers”. Misschien dat er in de Theosofische hoek een soort semi-Maçonnieke groep is geweest waar Shan Tao contact mee had, maar aangezien de krant (waarschijnlijk citerend) zegt: “Uiteindelijk toch maar de term vrijmetselarij gekozen”, denk ik dat we er wel vanuit kunnen gaan dat het Shan Tao is die deze term koos en niet de groep die hij al 10 jaar bezocht.

Het feit dat ik buiten het bovenstaande niets kan vinden doet sterk vermoeden dat deze driemansloge geen lang leven beschoren is geweest.

Conclusie: met Vrijmetselarij zal dit niet veel te maken hebben gehad, behalve dan in naam en zo te zien ook niet een initiatief van Vrijmetselaren zoals de “Internationale Orde van den Maçonniek-Astrologisch-Humanistischen Ritus“.

Maar goed, toch weer een kleine duik in Vrijmetselarij ‘in naam’.