De Ankh

‘Bij toeval’ kwam ik in het bezit van tien nummers van een tijdschrift genaamd De Ankh. Het betreft de jaargangen 1957 en 1958.

Aan de binnenkant staat: “De ANKH onafhankelijk Maçonniek tijdschrift”, met daaronder:

N.B. De onderhavige uitgave geschiedt los van iedere Grootmacht, welke ook. Zij geniet echter de steun en medewerking van ZVBb:. uit het Groot Oosten, Le Droit Humain, Memphis e.a. Orden hier te lande.

En nog:

De ANKH verschijnt voorlopig ieder kwartaal, te weten in maart, juni, september en december.

Onder onze medewerkers en lezers verenigen wij vrijmetselaren met en zonder schootsvel; in een gemeenschappelijk streven naar verdieping van inzicht in de onwankelbare waarden der aloude en eeuwig jonge Mysteriën; en ter bestudering van de maçonnieke verwezenlijking daarvan in de wereld van vandaag.

Dat klinkt nog aardig naar het streven van De Swastika (1911-1916) en Bouwsteenen (1926-1930). Een tijdschrift dat eens per kwartaal verschijnt en dat voor en door Vrijmetselaren en niet Vrijmetselaren wordt gemaakt met steun van Le Droit Humain Nederland.
“Groot Oosten” zal slaan op het Grootoosten der Nederlanden en “Memphis” op het systeem van Memphis-Misraim dat toen blijkbaar nog bestond in Nederland. Eén nummer heeft een in memoriam van iemand die lid was van deze ritus.

In het eerste nummer dat ik heb, staat dat het het eerste jaargang betreft (“lente 1957”).

In de eerste tekst gesteld dat het tijdschrift “in zekere zin een voortzetting van het maandblad Pluto is”, maar dat het nieuwe blad “geheel op maçonnieke basis geschoeid [zal] zijn.” “Pluto” heeft, zo blijkt later, drie jaar bestaan.

“De ANKH is niet als een hobby van de uitgevers bedoeld”. Deze zijnde het echtpaar Vermeulen-Kool uit Bilthoven. Het was vooral bedoeld “om in een bij menigeen reeds lang gevoelde behoefte aan meer esoterisch georiënteerde studie te voorzien.”

Net zoals bij De Swastika en Bouwsteenen is het blad misschien ook voor niet-leden, maar staat het vol Maçonnieke afkortingen. Zo is het eerste wat de lezers zien een “Tekenplank van de redaktie” die begint met:

W :. K :.S:. H :. Z:. V:.
Z : :. V : :. en Z :. W :. B :.

Blijkbaar ging men er vanuit dat de lezers bekend waren met de Maçonnieke mores. Overigens staat er een *) achter de aanhef. Even dacht ik dat de afkortingen zouden worden toegelicht, maar de toelichting betreft: “Het komt ons als een goede gewoonte voor, M:.-Metselaren ongeacht hun kunne als Br:. aan te spreken, nl. als leden van één Broederschap.”

Dan komt het eerste echte artikel over de 18e graad!

De auteurs van teksten zijn de ‘namen’ H.V.K., Kaleb, Sylvia Rock, Henric, Veritas, R. S.Alphard, J.C. W.-G., Ir. A.J.H. van Leeuwen, Prof. Riccardo Selvi, Irene Tetzlaff en Esag.
Blijkbaar was het niet de bedoeling om helemaal open kaart te spelen.

Onderwerpen zijn zaken als rituaalstudie, “R+C en de Raja-Yoga”, Tarot, Kabbalah, Rozenkruis, getallenleer, inwijding, enz. De teksten zijn goed geschreven en over het algemeen best informatief.

In het tweede jaargang zijn zes nummers uitgekomen. Ik kan geen informatie vinden over eventuele latere jaargangen. Op het internet op zoek naar meer informatie over het tijdschrift of haar voorganger kom ik alleen de verkoop van dezelfde twee jaargangen tegen als die ik heb. Ondanks dat er leden van het Grootoosten der Nederlanden meewerkten, kan ik geen verwijzingen vinden in de Thoth of haar voorgangers, terwijl De Swastika en Bouwsteenen wel worden vermeld. Nu kan de relatie met de gemengde Vrijmetselarij natuurlijk zijn bekoeld in de jaren 1950, maar het is in elk geval mooi te zien dat mensen uit drie heel verschillende organisaties samenwerkten aan een blad. Blijkbaar zijn er altijd leden geweest die over de schutting wilden kijken.

Hier houdt (voor nu) het verhaal over De Ankh al op. Het was een mooi initiatief om wat meer Maçonnieke openheid te geven in een tijd dat dit niet erg vanzelfsprekend was. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Vrijmetselarij meer besloten. Ik niet kan inschatten hoe groot de lezersgroep is geweest en vooral niet hoeveel niet-leden De Ankh lazen.

Af en toe duiken er wel eens exemplaren op in tweedehands boekenwinkels, dus mocht ik je interesse hebben gewekt…